Logical pluralism


کثرت‌گرایی منطقی:

این دیدگاه است که یک منطق صحیح واحد وجود ندارد، بلکه از اعتبار و نتیجه‌ی منطقی تلقی‌های مختلف وجود دارد و همگی آنها به یک اندازه سزاوارند «منطق» نامیده شوند. مسئله‌ی کثرت‌گرایی منطقی با ظهور منطق‌های بدیلی همچون منطق شهودی، منطق کوانتومی و منطق فراسازگار نمود یافت. حامیان این قبیل منطق‌ها وحدت‌‌گرایان منطقی‌ای (logical monists) بودند که قائل بودند منطق مرجح‌شان باید جانشین منطق کلاسیک شود.

تدقیق در معنایی که وحدت‌‌انگاران را در برابر کثرت‌گرایان قرار می‌دهد در اینجا ضرورت دارد. منطق‌ها را می‌توان ساختارهای ریاضی یکسره انتزاعی یا ابزارهایی برای مدل‌کردن برخی پدیده‌های خاص، برای نمونه، مدارهای الکتریکی یا مقولات گرامری قلمداد کرد. «کثرت‌گرایی‌ها»ی از این سنخ دغدغه‌ای ایجاد نمی‌کنند. مسئلۀ کثرت‌گرایی فقط وقتی به‌نحوی معنادار سربرمی‌آورد که ما منطق را برای تبیین اعتبار منطقی به کار گیریم. کثرت‌گرایان قائل به این چنین معنایی، با وحدت‌گرایان توافق دارند که یک استدلال معتبر استدلالی است که در هر موردی که در آن مقدمات صادق باشند، نتیجه نیز صادق است. کثرت‌گرایی با پذیرفتن تفسیرهای مختلف و نا‌هم‌ارز، اما به‌یک‌اندازه مقبول، از واژه‌ی «مورد» مسیر خود را جدا می‌کند. برای مثال، اکر «جهان ممکن» را به‌جای «مورد» بگذاریم، به روایتی از نتیجه‌ی کلاسیک می‌رسیم؛ اگر «مورد» را «وضع‌های معرفتی» ناکامل اما سازگار تفسیر کنیم به منطق شهودی می‌رسیم، و قس علیهذا. کثرت‌گرایی تداعی‌کننده‌، اما متمایز از، «اصل رواداری» رودولف کارنپ است که بر اساس آن چارچوب‌های زبانی قابل‌قبول متعددی وجود دارند.

منبع:

Audi, Robert. (2015). logical pluralism. The Cambridge Dictionary of Philosophy, Cambridge University Press