مغالطه‌ی علّت واحد:

مغالطه‌ی علّت واحد می‌گوید که یک رویداد فقط یک ریشه یا دلیل دارد، درحالی‌که در واقع امر برای آن رویداد چندین علّت وجود دارد. مثال‌های زیر را در نظر بیاورید:

مثال 1:

آقای ویلیامز به سه شخص بی‌گناه شلیک کرد، چون مواد مخدر مصرف کرده بود.

بر اساس این ادعا، علّت شلیک مصرف مواد مخدر بوده است. اما موقعیت‌هایی همچون این چندوجهی و پیچیده‌اند. به‌شدت جای تردید دارد که تنها علّت جرم آقای ویلیامز مواد مخدر بوده باشد. مواد مخدر در ترکیب با خشم، ترس، درماندگی، ناامیدی و یا جهل ممکن است تبیین دقیق‌تری برای این حادثه باشند. به‌هر‌روی، ما از همه‌ی عوامل علّی دخیل در این حادثه خبر نداریم، بنابراین باید از فرض‌گرفتن فقط یک علّت واحد خودداری کنیم.

مثال 2:

یک توضیح ساده وجود دارد برای اینکه چرا تروریست‌ها به ما حمله کردند: چون آنها از ما متنفرند.

در این استدلال، نتیجه‌ی بیان‌شده آشکارا دچار ساده‌انگاری شده است. نفرت می‌تواند یک عامل علّی از میان چندین عامل باشد یا نباشد. اما به‌هنگام بحث درباره‌ی تروریسم بسیاری از تبیین‌های دیگر نیز باید مدّنظر قرار بگیرند. باید همواره به یاد داشته باشیم که رویدادها اغلب بیش از یک مؤلفه‌ی علّی دارند.  

مغالطه‌ی علّت واحد بسیار شبیه مغالطه‌ی علّت جعلی است و در واقع می‌توان آن را یک گونه از این مغالطه قلمداد کرد.

منبع:

Van Vleet, jacob. E, 2021, Informal Logical Fallacies: A Brief Guide, HamiltonBooks, p. 99