مغالطه‌ی علّت جعلی:

مغالطه‌ی علّت جعلی استدلالی است که  فرض می‌گیرد رابطه‌ای علّی میان دو رویداد وجود دارد، بی‌آنکه شواهدی برای آن ارائه دهد. رویدادها اغلب همزمان یا پی‌در‌پی رخ می‌دهند، اما این بدان معنا نیست که آنها الزاما به هم مرتبط‌اند.

مثال 1: جمعه‌شب به رستوران چینی دستبرد زده شد و شنبه‌شب دوباره همین رستوران هدف سرقت قرار گرفت. حتما این سرقت کار تبه‌کاران واحدی بوده است.

مثال 2: طوفان و گردباد شهر کوچک گرین‌هیلز را ویران کرد. تردیدی نیست که خداوند مردم این شهر را به‌خاطر اعمال ضدّدینی مجازات کرده است.

در مثال نخست، فرض شده است که چون مکان سرقت واحد است، پس علّت هر دو جرم ارتکابی باید یکی باشد. اما بی‌آنکه اطلاعات بیشتری ارائه شود، محال است بدانیم که مجرمان واحدی علّت هر دو رویداد بوده‌اند.

در مثال دوم، فرض شده است که دو رویداد پی‌در‌پی (کارهای ضدّدینی مردم و طوفان و گردباد) به‌لحاظ علّی به‌ هم مرتبط‌اند. اما همچون مثال نخست، رابطه‌ی علّی را نمی‌توان ثابت کرد.

مغالطه‌ی علّت کاذب یکی از چندین مغالطه‌ای است که بر فهم ناصحیح از علّت و معلول استوار است.

منبع:

Van Vleet, jackob. E, 2021, Informal Logical Fallacies: A Brief Guide, HamiltonBooks, p. 98