‌خلقت‌گرایی

خلقت‌گرایی که به نام‌ «علم خلقت» و «خلقت‌گرایی علمی» نیز شهرت  دارد، آموزه‌ای است که مدعی است ماده، جهان و صورت‌های مختلف حیات محصول فعل خاص خلقت یک خالق متعال و متشخص هستند. خلقت‌گرایی انجیلی معتقد است که روایت آفرینش همه‌ی چیزها به دست خدا در شش روز بی‌کم‌وکاست صادق است. خلقت‌گرایی علمی بر این باور است که همه‌ی موجودات را خدا آفریده است، اما خلقت‌گرایان علمی اعتقادی ندارند که روایت آفرینش انجیلی تاریخ راستین خلقت است. افزون‌برآن، هر دو گروه منکرند که دگرگونی‌ها و جهش‌هایی که به‌طورطبیعی طی دوران‌های طولانی در ارگانیسم‌ها اتفاق می‌افتد بتواند به فرگشت انواع پیچیده‌تر و عالی‌تر از انواع ساده‌تر و نازل‌تر منتهی گردد. بنابراین نظریه‌ی فرگشت انسان از حیوانات نازل‌تر محل نزاع همه‌ خلقت‌گرایان است.
ایده‌ی خلقت‌گرایی در پاسخ به انتشار کتاب «نظریه‌ی انواع» (1859) چارلز داروین پرورانده شد. طی دو دهه پس از انتشار این نظریه، مجامع علمی شکلی از فرگشت ارگانیک را پذیرفتند. رهبران دینی اما نگران بودند که خوانشی از روایت انجیلی آفرینش که قائل نبود این روایت بی‌کم‌وکاست صادق است، به ازدست‌دادن ایمان مسیحیان منجر شود. برخی از آنها دلیل می‌آوردند که آسیب‌های ناشی از آموزش یک فرایند فرگشت بی‌خدا نشانه‌های فساد اخلاق است. این ماجرا در عرصه‌های مختلف محل مناقشه قرار گرفت، یکی از مشهورترین این مباحثات جلسه‌ی محاکمه‌ی اِسکوپس است. در این محاکمه جان تی. اسکوپس، معلم مدرسه‌ای در ایالت تنسی، به تدریس غیرقانونی نظریه‌ی تکامل ارتکاب ورزیده بود. دیوان عالی آمریکا در سال 1987 حکم داد که ایالت‌ها مجاز نیستند مدارس عمومی را وادار کنند که خلقت‌گرایی را همراه با آموزه‌ی فرگشت آموزش بدهند، اگر که چنین الزامی در جهت ترویج اعتقادات دینی باشد. اوایل دهه‌ی 1990 برخی خلقت‌گرایان آموزه‌ای به نام «طراحی هوشمند» را پیش نهادند. طبق این آموزه، پیچیدگی ارگانیسم‌های زنده را نمی‌توان به‌نحو بسنده‌ای تبیین کرد، جز آنکه وجود یک طراح هوشمند مفروض گرفته شود. این دیدگاه نمایانگر احیای برهان کلاسیک غایت‌شناسانه‌ی وجود خدا بود. امروزه بسیاری از خلقت‌گرایان سعی دارند این تضمین را ایجاد کنند که آموزش خلقت‌گرایی در مدارس یک بدیل معقول برای فرگشت است.

منبع:
Britannica, The Editors of Encyclopaedia, 2006, "creationism". Encyclopedia Britannica of  World Religions, Encyclopedia Britannica Inc, p. 267.