شرطی خلاف واقع:

شرطی خلاف واقع شرطی‌ای است که بیان می‌کند چه اتفاقی افتاده بود، اگر مقدم صادق می‌بود. لذا شرطی خلاف واقع را باید از شرطی [استلزام] مادی (material conditionals) و شرطی اِخباری (indicative conditionals)  که بیان می‌کنند که چه اتفاقی می‌افتد اگر مقدم صادق باشد، متمایز کرد. برای مثال، این شرطی خلاف واقع که «اگر افلاطون  یک فیلسوف نمی‌بود، آنگاه یک حسابدار می‌بود» کاذب است، زیرا اگر افلاطون فیلسوف نمی‌بود، حسابداری انتخاب شغلی بعدی او نبوده است. شرطی استلزام مادی مشابهش «اگر افلاطون یک فیلسوف نباشد، آنگاه او یک حسابدار است» صادق است، صرفا از‌آن‌روکه مقدم آن کاذب است. شرطی‌های خلاف واقع معمولا با شرطی‌های التزامی (subjunctive conditionals) یکی گرفته می‌شوند، اما گاهی واژه‌ی «شرطی  خلاف واقع» به شرطی‌های التزامی دارای مقدم کاذب (یعنی آنهایی که به‌واقع خلاف واقع هستند) اختصاص داده شده است.

منبع:

Cook, Roy. T. (2009). Counterfactual conditional. A Dictionary of Philosophical Logic, Edinburgh University Press.